Informacje wstępne
Na podstawie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu ustalamy:
•kapitał początkowy – jeśli zaświadczenie obejmuje okres sprzed 1999 r.,
•podstawę wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury przyznawanej na starych zasadach.
O wysokości wymienionych świadczeń decyduje m.in. wysokość wynagrodzeń z poszczególnych lat wskazanych do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia. Ważne jest zatem ustalenie tej wysokości na podstawie zaświadczenia, które prawidłowo wystawisz.
Zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu może również wystawić:
•następca prawny pracodawcy,
•likwidator lub syndyk masy upadłości,
•podmiot upoważniony przez płatnika składek do wystawienia zaświadczenia,
•Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa – dla pracowników zlikwidowanych przedsiębiorstw gospodarki rolnej.
Ważne! W tej informacji wykazaliśmy tylko niektóre (wynikające ze stosunku pracy) składniki wynagrodzenia i należności uwzględniane w podstawie wymiaru świadczeń. Powodem jest to, że przepisy regulujące zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne były wielokrotnie nowelizowane lub zmieniane. Znaczącą rozszerzyło to zakres uwzględnianych składników wynagrodzenia i innych należności.
Wynagrodzenie i inne świadczenia przyjmowane do ustalenia podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy, emerytury przyznawanej na starych zasadach oraz kapitału początkowego
Do ustalenia podstawy wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy oraz emerytury przyznawanej na starych zasadach przyjmujemy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (począwszy od 1 stycznia 1999 r.) lub na ubezpieczenie społeczne (do 31 grudnia 1998 r.).
Do ustalenia podstawy wymiaru renty z ubezpieczenia wypadkowego przyjmujemy podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne (do 31 grudnia 1998 r.) oraz na ubezpieczenie wypadkowe (od 1 stycznia 1999 r.) – bez ograniczenia do kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjmujemy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne do 31 grudnia 1998 r.
Przy ustalaniu podstawy wymiaru wymienionych świadczeń przyjmujemy zatem kwoty stałych i zmiennych składników wynagrodzenia/ uposażenia (stałe wynagrodzenie zasadnicze, premie, nagrody, wartość świadczeń w naturze, dodatki do płac i inne należności), które stanowiły podstawę składki na ww. ubezpieczenia.
Do ustalenia podstawy wymiaru świadczeń przyjmujemy również:
1.kwoty wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy oraz zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, przysługujących ubezpieczonemu w roku kalendarzowym przypadającym po 2004 r., z tym że:
•jeśli łączna kwota przychodu za dany rok kalendarzowy przekroczy kwotę rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe albo jest równa tej kwocie – wówczas w podstawie wymiaru świadczenia nie uwzględnimy kwoty ww. wynagrodzeń i zasiłków,
•jeśli przychód za dany rok kalendarzowy jest niższy od kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – wówczas kwoty ww. wynagrodzeń i zasiłków wliczamy do podstawy wymiaru świadczeń, nie więcej jednak niż do osiągnięcia kwoty rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,
2.kwoty świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku wyrównawczego, dodatku wyrównawczego i świadczenia wyrównawczego (bez względu na to, czy zostały wypłacone za lata po 2004 r., czy też za lata wcześniejsze), a także kwoty wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy oraz kwoty zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego przysługujących ubezpieczonemu za lata kalendarzowe przypadające przed 2005 r. – również wówczas, gdy w danym roku kalendarzowym ubezpieczony osiągnął kwotę rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,
3.kwoty składników wynagrodzenia (np. dodatku stażowego, dodatku ratowniczego, wynagrodzenia rocznego z tytułu Karty Hutnika) wypłaconych obok wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, zasiłku macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, które wyłącznie w okresie pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku nie stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
W podstawie wymiaru świadczeń uwzględniamy także inne wypłacone ubezpieczonemu należności. Dotyczy to np. wartości rekompensaty cenowej wypłaconej pracownikowi z tytułu podwyżki cen na artykuły żywnościowe, opał i energię obok wynagrodzenia lub zasiłku z ubezpieczenia społecznego (wypłacanej od 1 września 1981 r. do 30 czerwca 1987 r.). Uwzględnimy ją bez względu na to, czy była objęta składką na ubezpieczenie społeczne.
Rekompensata wypłacana była w okresie od 1 września 1981 r. do 30 czerwca 1987 r.
Od wypłaconych rekompensat za okres do 30 kwietnia 1984 r. nie była opłacana składka na ubezpieczenie społeczne. Natomiast od 1 maja 1984 r. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowiła połowa sumy wypłaconych pracownikowi rekompensat włączonych do wynagrodzenia zasadniczego.
Od 1 lipca 1987 r. rekompensaty włączono do wynagrodzenia zasadniczego i tym samym w całości podlegały obowiązkowi odprowadzenia składki na ubezpieczenie społeczne. Uwzględnimy także wartość rekompensaty pieniężnej ustalonej z tytułu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej.
Za każdy miesiąc przepracowany w pełnym wymiarze czasu pracy przyjmujemy:
•w okresie od 1 lipca 1991 r. do 31 grudnia 1991 r. kwotę 46,00 zł, a
•w okresie od 1 stycznia 1992 r. do 28 czerwca 1992 r. kwotę 58,00 zł.
W przypadku zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy powyższe kwoty są proporcjonalnie zmniejszane. Należności z tytułu rekompensaty podlegają pomnożeniu przez 10 000, ponieważ dotyczą okresu przed denominacją złotego.
Ważna zasada
W podstawie wymiaru świadczeń uwzględniamy wynagrodzenie i świadczenia za czas niezdolności do pracy za okres, za który zostały wypłacone. Oznacza to, że doliczamy je do roku, za który są należne. Dotyczy to tylko sytuacji, gdy można ustalić, za jaki okres wypłata przysługuje, czyli np. trzynastki, nagrody z zysku. Jeśli nie można ustalić, jakiego okresu dotyczy wypłata, lub ma ona swoją specyfikę, wypłatę tę dolicz do miesiąca, w którym została wypłacona.
Wskazówki pomocne przy wypełnianiu zaświadczenia o zatrudnienu i wynagrodzeniu
Sekcja: Informacje o pracowniku
Do pkt 2
Jeśli w zaświadczeniu potwierdziłeś okres zatrudnienia przypadający przed 15 listopada 1991 r., i w tym okre-sie pracownik był zatrudniony w niepełnym wymiarze, dodatkowo podaj wymiar czasu pracy oraz okres, w którym pracownik był zatrudniony w niepełnym wymiarze. Wymiar ten możesz wpisać w postaci ułamka zwy-kłego, np.:
•1/2 – dla połowy wymiaru czasu pracy,
•3/4 – dla trzech czwartych wymiaru czasu pracy,
•7/8 – dla siedmiu ósmych wymiaru czasu pracy.
Tabela w sekcji: Informacje o kwotach wynagrodzenia/ uposażenia, kwotach świadczeń wypłaconych w okresie niezdolności do pracy oraz kwotach innych należności – za dany rok kalendarzowy – uwzględnianych przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury, renty oraz kapitału początkowego
W kolumnie 2
Wpisz kwoty wszystkich tych składników wynagrodzenia/ uposażenia, które w okresie zatrudnienia były objęte składką na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Wszystkie wypłaty dolicz do roku, za który są należne. Na przykład jeżeli nagrodę z zysku lub trzynastkę należną za 2001 r. wypłaciłeś w 2002 r., kwotę tej nagrody i trzynastki dolicz do roku 2001 r., czyli do roku, za który przysługuje. Pamiętaj, aby wyłączyć nagrodę i trzynastkę z kwoty za rok, w którym została wypłacona, czyli 2002.
Taką samą zasadę zastosuj, jeżeli wypłata np. trzynastki lub nagrody z zysku dotyczy roku, w którym przekroczona została roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Wypłaty te dolicz do roku, za który są należne – o ile w roku wypłaty stanowiły podstawę wymiaru składki.
Jeśli nie możesz ustalić roku, za który wypłata ta przysługuje, dolicz ją do danego roku, czyli do roku wypłaty. Przy zachowaniu powyższej zasady w kolumnie 2 podaj kwoty:
•wynagrodzenia zasadniczego i innych stałych składników, np. dodatku: stażowego, funkcyjnego, zmianowego, za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia,
•wynagrodzenia obejmującego świadczenia w naturze (w kwotach stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe),
•zmiennych składników wynagrodzenia, np. premii regulaminowych, nagrody uznaniowej,
•innych wynagrodzeń, składników wynagrodzenia za pracę.
W kolumnie 3
Wpisz należne za dany rok kalendarzowy kwoty:
•wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy przysługującego na podstawie art. 92 Kodeksu pracy lub przysługującego na podstawie ustaw szczególnych (np. na podstawie ustawy Karta Nauczyciela), wypłaconego po 28 lutego 1995 r.,
•zasiłków chorobowych,
•zasiłku macierzyńskiego,
•zasiłku opiekuńczego.
W kolumnie 4
Wpisz należne za dany rok kalendarzowy kwoty:
•świadczenia rehabilitacyjnego,
•dodatku wyrównawczego, świadczenia wyrównawczego i zasiłku wyrównawczego.
W kolumnie 5
Przy danym roku kalendarzowym wpisz należne za ten rok kwoty składników wynagrodzenia (np. dodatku stażowego, dodatku ratowniczego), które w okresie świadczenia pracy stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a wyłączenie ich z tej podstawy nastąpiło tylko dlatego, że zostały wypłacone obok świadczeń związanych z niezdolnością do pracy lub macierzyństwem.
Prawo do pobierania ww. składników wynagrodzenia w czasie niezdolności do pracy wynika z postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagrodzeniu stosowanych w danym zakładzie pracy.
W kolumnie 6
Wpisz kwoty przychodu należnego za dany rok kalendarzowy objętego składką na ubezpieczenie wypadkowe. Wszystkie wypłaty dolicz do roku, za który są należne. Na przykład jeżeli nagrodę z zysku lub trzynastkę należną za 2008 r. wypłaciłeś w 2009 r. – kwotę tej nagrody i trzynastki dolicz do 2008 r., czyli do roku, za który przysługuje. Pamiętaj, aby wyłączyć nagrodę i trzynastkę z kwoty za rok, w którym została wypłacona, czyli 2009.
W przypadku wypłaty w danym roku, co do której nie jest możliwe ustalenie okresu roku, za który wypłata ta przysługuje, dolicz ją do danego roku, czyli do roku wypłaty.
Przy zachowaniu powyższej zasady w kolumnie 6 wpisz kwoty:
•przychodu (wynagrodzenia zasadniczego i innych stałych składników, np. dodatku: stażowego, funkcyjnego, zmianowego, za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia),
•wynagrodzenia obejmującego świadczenia w naturze,
•zmiennych składników wynagrodzenia, np. premii regulaminowych, nagrody uznaniowej,
•innych wynagrodzeń, składników wynagrodzenia za pracę.
W kolumnie 7
Przy danym roku kalendarzowym wpisz kwoty innych wypłat, których nie wykazałeś w kolumnach 2–6 oraz rodzaj tej wypłaty, np.:
•kwotę rekompensaty wypłaconej pracownikowi z tytułu podwyżki cen na artykuły żywnościowe, opał i energię, która była wypłacana obok wynagrodzenia lub zasiłku z ubezpieczenia społecznego w okresie od 1 września 1981 r. do 30 czerwca 1987 r.,
•kwotę rekompensaty pieniężnej ustalonej z tytułu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej.
Sekcja: Informacja o przekroczeniu rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe
Jeśli pracownik przekroczył roczną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wpisz rok i miesiąc, w którym to przekroczenie nastąpiło.
Sekcja: Informacje dotyczące pełnomocnika upoważnionego przez płatnika składek do wystawienia zaświadczenia
Jeżeli wystawiasz zaświadczenie w imieniu pracodawcy, który udzielił Ci pełnomocnictwa wpisz swoje dane:
•nazwę i adres firmy,
•NIP oraz REGON,
•PESEL lub rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość, w przypadku niepodania NIP lub REGON
•zakres udzielonego pełnomocnictwa i termin jego obowiązywania.
Przykłady do tabeli na str. 3
Przykład 1
Ubezpieczonemu, który był zatrudniony od 6 maja 1999 r. do 31 października 2006 r., wynagrodzenie należne za grudzień wypłacano w styczniu kolejnego roku. Ponadto w marcu 2004 r., 2005 r. i 2006 r. wypłacono mu nagrodzę z zysku za lata poprzednie.
Ubezpieczonemu w:
•1999 r. wypłacono wynagrodzenie w łącznej kwocie 20 000,00 zł,
•2000 r. wypłacono wynagrodzenie w łącznej kwocie 40 000,00 zł, w tym w styczniu 2000 r. wypłacono wynagrodzenie za grudzień 1999 r. w kwocie 3000,00 zł,
•2001 r. wypłacono wynagrodzenie w łącznej kwocie 42 000,00 zł, w tym w styczniu 2001 r. wypłacono wynagrodzenie za grudzień 2000 r. w kwocie 3300,00 zł,
•2002 r. wypłacono wynagrodzenie w łącznej kwocie 46 000,00 zł, w tym w styczniu 2002 r. wypłacono wynagrodzenie za grudzień 2001 r. w kwocie 3500,00 zł,
•2003 r. wypłacono wynagrodzenie w łącznej kwocie 48 000,00 zł, w tym w styczniu 2003 r. wypłacono wynagrodzenie za grudzień 2002 r. w kwocie 3700,00 zł,
•2004 r. wypłacono wynagrodzenie w łącznej kwocie 52 000,00 zł, w tym w styczniu 2004 r. wypłacono wynagrodzenie za grudzień 2003 r. w kwocie 3900,00 zł oraz w marcu 2004 r. wypłacono nagrodę z zysku za 2003 r. w kwocie 4000,00 zł,
•2005 r. wypłacono wynagrodzenie w łącznej kwocie 60 000,00 zł, w tym w styczniu 2005 r. wypłacono wynagrodzenie za grudzień 2004 r. w kwocie 4800,00 zł oraz w marcu 2005 r. wypłacono nagrodę z zysku za 2004 r. w kwocie 4600,00 zł,
•2006 r. wypłacono wynagrodzenie w łącznej kwocie 69 000,00 zł, w tym w styczniu 2006 r. wypłacono wynagrodzenie za grudzień 2005 r. w kwocie 6000,00 zł oraz w marcu 2006 r. wypłacono nagrodę z zysku za 2005 r. w kwocie 5200,00 zł.
Przychód, który należy wykazać w kolumnie 2 tabeli, za:
•1999 r. wynosi 23 000,00 zł (20 000,00 zł + 3000,00 zł),
•2000 r. wynosi 40 300,00 zł (40 000,00 zł – 3000,00 zł + 3300,00 zł),
•2001 r. wynosi 42 200,00 zł (42 000,00 zł – 3300,00 zł + 3500,00 zł),
•2002 r. wynosi 46 200,00 zł (46 000,00 zł – 3500,00 zł + 3700,00 zł),
•2003 r. wynosi 52 200,00 zł (48 000,00 zł – 3700,00 zł + 3900,00 zł + 4000,00 zł),
•2004 r. wynosi 53 500,00 zł (52 000,00 zł – 3900,00 zł – 4000,00 zł + 4800,00 zł + 4600,00 zł),
•2005 r. wynosi 61 800,00 zł (60 000,00 zł – 4800,00 zł – 4600,00 zł + 6000,00 zł + 5200,00 zł),
•2006 r. wynosi 57 800,00 zł (69 000,00 zł – 6000,00 zł – 5200,00 zł).
Ubezpieczonemu w okresie zatrudnienia wypłacono również wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy z powodu choroby:
•w 2002 r. w kwocie 950,00 zł,
•w 2006 r. w kwocie 1100,00 zł.
Prawidłowe wypełnienie tabeli (str. 3 zaświadczenia) dla przykładu 1
Rok |
Kwoty stałych i zmiennych składników wynagrodzenia/ uposażenia należnych za dany rok kalendarzowy, które stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne/ ubezpieczenia emerytalne i rentowe |
Kwoty świadczeń należnych za dany rok kalendarzowy (wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłków: chorobowego, opiekuńczego, macierzyńskiego) |
Kwoty świadczeń należnych za dany rok kalendarzowy (świadczenia rehabilitacyjnego zasiłku/ świadczenia/ dodatku wyrównawczego) |
Kwoty składników wynagrodzenia należnych za dany rok kalendarzowy, wypłaconych obok wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, które w okresie pobierania ww. świadczeń nie stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne/ ubezpieczenia emerytalne i rentowe |
Kwoty należnego za dany rok kalendarzowy przychodu, który nie stanowił podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a stanowił podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe (dotyczy lat po 1998 r.) |
Kwoty innych wypłaconych należności, które nie zostały wykazane w kolumnach 2–6 i ich rodzaj – o ile są one wliczane do podstawy wymiaru świadczeń |
|
kwota |
rodzaj |
||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
|
1999 |
23 000,00 |
|
|||||
2000 |
40 300,00 |
|
|||||
2001 |
42 200,00 |
|
|||||
2002 |
46 200,00 |
950,00 |
|||||
2003 |
52 200,00 |
|
|||||
2004 |
53 500,00 |
|
|||||
2005 |
61 800,00 |
|
|||||
2006 |
57 800,00 |
1 100,00 |
Ubezpieczonemu w okresie zatrudnienia wypłacono również wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy z powodu choroby i zasiłki chorobowe:
•w 2003 r. w łącznej kwocie 1050,50 zł,
•w 2006 r. w łącznej kwocie 1000,00 zł.
Prawidłowe wypełnienie tabeli (str. 3 zaświadczenia) dla przykładu 2
Rok |
Kwoty stałych i zmiennych składników wynagrodzenia/ uposażenia należnych za dany rok kalendarzowy, które stanowiły podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne/ ubezpieczenia emerytalne i rentowe |
Kwoty świadczeń należnych za dany rok kalendarzowy (wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłków: chorobowego, opiekuńczego, macierzyńskiego) |
Kwoty świadczeń należnych za dany rok kalendarzowy (świadczenia rehabilitacyjnego zasiłku/ świadczenia/ dodatku wyrównawczego) |
Kwoty składników wynagrodzenia należnych za dany rok kalendarzowy, wypłaconych obok wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, które w okresie pobierania ww. świadczeń nie stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne/ ubezpieczenia emerytalne i rentowe |
Kwoty należnego za dany rok kalendarzowy przychodu, który nie stanowił podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a stanowił podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe (dotyczy lat po 1998 r.) |
Kwoty innych wypłaconych należności, które nie zostały wykazane w kolumnach 2–6 i ich rodzaj – o ile są one wliczane do podstawy wymiaru świadczeń |
|
kwota |
rodzaj |
||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
|
2002 |
62 800,00 |
|
|||||
2003 |
63 200,00 |
1 050,50 |
|||||
2004 |
69 700,00 |
|
7 000,00 |
||||
2005 |
73 390,00 |
|
7 200,00 |
||||
2006 |
73 860,00 |
1 000,00 |
7 500,00 |
||||
2007 |
78 000,00 |
|
|||||
2008 |
56 800,00 |
|
Podstawa prawna
•Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 291),
•Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1205, z późn. zm.),
•Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent (Dz.U. z 1989 r. Nr 11, poz. 63, z późn. zm.) – w zakresie, w którym przepisy tego rozporządzenia nie są sprzeczne z przepisami ustawy o emeryturach i rentach z FUS,
•Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 1949).
Zobacz także: